Przedawnienie roszczeń o zapłatę składki lub jej raty z umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych

Jak to zostało wskazane powyżej, wierzyciel może dochodzić przedawnionego roszczenia. Takie działanie nie jest co do zasady zabronione. Sankcjom podlegają jednak niektóre formy (sposoby) windykacji roszczeń względem dłużnik. W przypadku obrotu konsumenckiego w sukurs przychodzą przepisy ustawy z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów[12]. Dodatkowo na przedsiębiorcy prowadzącemu działalność gospodarczą polegającą na windykacji zobowiązań pieniężnych  spoczywa obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej z poszanowaniem dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów (art. 17 ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej). W części przypadków, obrona przed niektórymi formami windykacji może być oparta na przepisach o ochronie dóbr osobistych (art. 24 k.c.).  W skrajnych zaś na stosownych przepisach kodeksu karnego.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Zgodnie z ust. 2 tegoż przepisu przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorców. Bezprawność działania może polegać na np. na naruszeniu obowiązku prowadzenia działalności gospodarczej z poszanowaniem dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów, o którym mowa w art. 17 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Ponadto w art. 24 ust. 2 pkt 2 uregulowana jest stypizowana forma praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Jest nią naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji. Prawo do rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji jest jednym z fundamentalnych praw każdego konsumenta, a brak takiej informacji uniemożliwia mu swobodę oceny i wyboru najkorzystniejszej oferty, ograniczając tym samym wolność jego decyzji rynkowych.  W orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości od dawna konsekwentnie przyjmuje się tezę, że konsument ma prawo do rzetelnej, nie wprowadzającej w błąd informacji, zawierającej wszelkie niezbędne dane wynikające z funkcji i przeznaczenia towaru lub usługi[13]. Obowiązek udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji odnosi się również do działalności firm windykacyjnych. Oceny jednak, czy w danym przypadku mamy do czynienia z bezprawnością postępowania firmy windykacyjnej poprzez naruszenie tego obowiązku, lub polegającą na naruszeniu art. 17 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, dokonuje, po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Analiza dotychczasowych decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów[14]  pozwala na wskazanie następujących form windykacji, które mogą być uznane w określonym w danym przypadku, jako działanie naruszające zbiorowe interesy konsumentów:

• nierzetelne wskazywanie w pismach wzywających konsumentów do zapłaty ewentualnych kosztów postępowania sądowego i egzekucyjnego, w szczególności przez umieszczanie w pismach haseł, iż dłużnik zostanie obciążony wszelkimi kosztami postępowania sądowego i komorniczego;
• umieszczanie w treści pism kierowanych do konsumentów informacji o wizycie pracownika firmy windykacyjnej w celu przygotowania raportu obejmującego składniki stanu majątkowego, co może wprowadzać w błąd poprzez powodowanie u konsumentów wrażenia, że podmiot inny niż sąd może zobowiązać dłużnika do wyjawienia majątku oraz może zmierzać do wykorzystania stanu obawy i poczucia lęku o swoje dobra, a tym samy wywierać na konsumentach presję psychiczną prowadzącą do podejmowania działania zgodnego z wolą firmy windykacyjnej;
• umieszczanie w treści pism kierowanych do konsumentów o wizycie pracownika firmy windykacyjnej we właściwie miejscowo oddziale ZUS;
• umieszczanie w treści pism kierowanych do konsumentów informacji o zamieszczeniu danych dłużnika w Biurze Informacji Kredytowej, ze wskazaniem, że pozbawi to konsumenta możliwości korzystania z usług: instytucji bankowych, operatorów telefonii stacjonarnej i komórkowej itd., co może wprowadzać konsumentów w błąd poprzez jednoznaczne stwierdzenie, iż sam fakt umieszczenia danych konsumentów w BIK pozbawi ich możliwości korzystania z usług w/w instytucji;
• braku podawania w pismach wzywających dłużnika do zapłaty danych pozwalających na identyfikację długu, w szczególności podstawy prawnej (umownej) powstania zobowiązania oraz okresu za jaki wierzyciel domaga się zapłaty długu przy zobowiązaniach o charakterze ciągłym, umożliwiając tym samy konsumentowi identyfikację długu;
• powiększenie sumy zadłużenia o koszty prowadzonych czynności windykacyjnych, co może wywierać u konsumenta presję psychiczna prowadzącą do podejmowania działania zgodnego z wolą firmy windykacyjnej;
• umieszczaniu w pismach skierowanych do konsumentów informacji o nieuchronności wydania przez sąd tytułu wykonawczego poprzez nierzetelne zacytowanie art. 47916 k.p.c., co może stanowić działanie mające na celu zastraszenie oraz wywarcie u konsumentów presji psychicznej prowadzącej do podejmowania działania zgodnego z wola firmy windykacyjnej;
• kierowaniu do konsumentów pism zatytułowanych „postępowanie egzekucyjne", co może wprowadzać w błąd poprzez powodowanie u konsumentów wrażenia, iż zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne i powodować tym samych obawy o swoje dobra oraz wywierać presję psychiczna do działania zgodnego z wolą spółki;
• umieszczaniu w treści pism kierowanych do konsumentów informacji Grupy Windykacji Terenowej, która będzie przeprowadzała windykację bezpośrednią w miejscu zamieszkania lub pracy dłużnika, co może wzbudzać u konsumentów poczucie lęku, zagrożenia i obawę o utratę dobrego imienia w miejscu zamieszkania i zatrudnienia oraz zmierzać do wywarcia u konsumentów presji psychicznej prowadzącej do podejmowania działania zgodnego z wolą firmy windykacyjnej;
• umieszczaniu w pismach kierowanych do konsumentów informacji, iż brak spłaty zadłużenia przez konsumenta zadłużenia nosi znamiona przestępstwa wyłudzenia, określonego w art. 286 §1 k.k., oraz umieszczaniu w treści pism kierowanych do konsumentów o możliwości złożenia do organów ścigania zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, co mogło wzbudzać u konsumentów poczucie lęku o dobra osobiste oraz stanowić bezprawną groźbę mającą na celu wymuszenie określonego rozporządzenia swoim majątkiem;
• umieszczaniu w treści pism kierowanych do konsumentów informacji o wizycie indykatora terenowego, który w sposób szybki i bezwarunkowy wyegzekwuje dług, co mogło wywierać presję psychiczną u konsumentów oraz stwarzać poczucie zagrożenia o swoje dobra osobiste;
• umieszczanie w pismach kierowanych do konsumentów w toku czynności windykacyjnych haseł, treści, znaków graficznych oraz kolorystki, mającej na celu zastraszenie konsumentów, wywołanie w nich uczucia lęku oraz wywarcie presji psychicznej.

Paweł Wawszczak

Biuro Rzecznika Ubezpieczonych









Literatura:
1) S. Rudnicki, S. Dmowski, Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna. Wyd. LexisNexis, Warszawa 2006.
2) G. Bieniek (red.), Komentarz do Kodeksu Cywilnego. Księga Trzecia. Zobowiązania, Tom 1-2, , Wydawnictwo Lexis Nexis.

Przypisy:
[1]  Dz. U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1152.
[2] Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych ma zastosowanie do umów ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawieranych od dnia 1 stycznia 2004 roku.
[3] Dz.U. z 2000 r., Nr 26, poz. 310.
[4] Tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do orzeczenia z dnia 12 lutego 1991 roku w sprawie sygn. III CRN 500/09, OSNCP 7-8/92, poz. 137
[5] Od zasady, że roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu przepisy szczególne przewidują wyjątki. Należą do nich roszczenia, których dochodzenie nie jest ograniczone w czasie np. roszczenie o zniesienie współwłasności (art. 220 k.c.), roszczenie windykacyjne i negatoryjne odnoszące się do nieruchomości (art. 223 §1 k.c.) oraz roszczenia, których dochodzenie ograniczone jest terminami zawitymi, np. roszczenie posesoryjne o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń (np. art. 344 §2 k.c.).
[6] Tak w uchwale SN z dnia 10 listopada 1995 roku, III CPZ 156/95, OSCNP 3/96, poz. 31
[7] Tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 11.10.96 r., III CPZ 76/96, OSNIC 2/97, poz. 16.
[8] Tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 10.03.93 r., III CZP 8/93, OSNCP 9/93, poz. 153.
[9] Tak Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 18 maja 1995 roku., ACr 251/95, Przegl. orz. SA w Gdańsku 2/95, poz. 28.
[10] Tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6.03.96 r., II PRN 3/96, OSNAPiUS 18/96, poz. 264.
[11] Tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w qyroku z 24.02.93 r., I ACr 48/93, OSA 7/93, s. 35-39.
[12] Dz. U. z 2007 r., Nr, poz. 331 z późn. zm.
[13] Tak ETS w wyroku z dnia 13 grudnia 1991 roku w sprawie GB-Inno-BM, C-18/88, Zb.Orz. I-5941).
[14] Szerzej zob. decyzja Prezesa UOKiK z dnia 31 grudnia 2007 r., Nr 23/2007 oraz decyzja Prezesa UOKiK z dnia 31 grudnia 2007 roku nr RWR 52/2007.

• Telefon z windykacji
  2012-01-17 22:57 wtorek ~ANTYWARTA | [+] odpowiedz
  Firma warta za pośrednictwem windykatora próbuje odemnie wyciągnąć 2 skladkę ubezpieczenia. W telefonicznej rozmowie pani ostro domagała sie potwierdzenia wypowiedzenia umowy ubezpieczenia sprzed kilk... czytaj dalej »
• Link4 wyłudza nienależne opłty OC (6)
  2011-03-26 13:58 sobota ~Aleksander Bielawski | [+] odpowiedz
  Link4 przez pare lat czeka, aż spokojny kierowca , bo nic niema na sumieniu pozbędzie sie potwierdzeń wpłaty, albo potwierdzenia z POCZTY, że wysłał wypowiedzenie umowy bo przechodzi do innego lepsze... czytaj dalej »
  Zobacz odpowiedzi (6)
• Tylko nie link 4 !
  2011-03-02 20:40 środa ~stefan | [+] odpowiedz
  ubezpieczajcie sie wszedzie tylko nie link 4 !!!